ΑΠΟ ΠΑΡΤΗ ΚΑΙ ΣΗΚΩΤΗ, ΣΤΟ "ΤΟΝ ΠΗΡΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΗΚΩΣΕ&quot

Ευπρόσδεκτη κάθε προσπάθεια παρουσίασης και προβολής της ηπειρώτικης πολυφωνίας ιδιαίτερα σε πεδία που δεν το συνηθίζουν. Με χαρά πληροφορηθήκαμε ότι στο τεύχος Δεκεμβρίου του περιοδικού "ΔΙΦΩΝΟ" περιλαμβάνεται άρθρο για το "ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ" της Κέλλυς Κυλίτου και σπεύσαμε να το διαβάσουμε. Το άρθρο προσπαθεί να προσεγγίσει ένα θέμα που έχει πολύ ταλαιπωρηθεί στο παρελθόν στις διάφορες παρουσιάσεις του. Η προσέγγιση στηρίζεται στην παράθεση του ευρύτερου μουσικολογικού πλαισίου, στην ιδιαίτερη εστίαση ως προς τις ανημίτονες πεντατονικές κλίμακες, στην παρουσίαση των ρόλων που απαρτίζουν την πολυφωνική ομάδα και καταλήγει σε μικρή αναφορά στη δισκογραφία του είδους. Οι αδρές γραμμές του άρθρου πιστοποιούν την προσπάθεια σοβαρής προσέγγισης του θέματος. Τι γίνεται, όμως, όταν προσπαθήσουμε να παρακολουθήσουμε αναλυτικά το κείμενό του; Εκεί ξεκινούν οι απορίες μας, οι ενστάσεις, τα ερωτηματικά μας. Το κείμενο συχνά ακολουθεί ανεξήγητες διαφυγές από το θέμα του δίχως προσπάθεια στοιχειώδους τεκμηρίωσης των αναφορών. Όπως κάπου στην αρχή του που ενώ προλογίζει ως θέμα το πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου άξαφνα ακολουθεί μια παράγραφος με τίτλο και θέμα "Μοιρολόγια και σκάροι", ασύνδετη με τα πριν και τα μετά, παρότι επι της ουσίας θα μπορούσε κάλλιστα να συνδεθεί (ως δείγματα οργανικής πολυφωνίας). Το άρθρο δεν αποφεύγει τις θεωρίες μονογέννεσης που χρόνια πολλά βασανίζουν το σώμα της λαϊκής πολυφωνίας. Προσδιορίζει ως γενέτειρα το Πωγώνι, αποδίδει τη μουσική βάση του στην "αδιαμφισβήτητη ελληνική αρμονία" ενώ μπαίνει στον πειρασμό να προσδιορίσει γεωγραφικά και αυτή τη γέννεση της πεντατονίας, η οποία "πρωτοσυναντάται στην πεδιάδα της Δωδώνης όπου κατοίκησαν οι Σέλλοι" (ναι, οι Σελλοί μετονομάστηκαν, ο τόνος στο Σέλλοι, δεν ήταν τυπογραφικό, το αναφέρει και αλλού). Η θεωρία της μονογέννεσης επανέρχεται ως άποψη περί της διάδοσής του, εκεί που αναγράφεται ότι "το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι εξαπλώθηκε πέρα από τα σύνορα, επέδρασε μουσικά στις όμορες περιοχές", αναφερόντας τις εμφανίσεις παρόμοιων φωνητικών εκφράσεων "κατά καιρούς" (!) σε περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, της Κάτω Ιταλίας, "περιοχές με μακροχρόνιες σχέσεις με τον ελληνισμό". Κατακλείδα της αναφοράς της ...διάδοσης της ηπειρώτικης πολυφωνίας μια νέα άσχετη διαφυγή του άρθρου που κάποιες στιγμές δείχνει αλλού να προσπαθεί και αλλού να ξεφεύγει:"αντίστοιχοι πολιτιστικοί δεσμοί παρατηρούνται και ανάμεσα στα Βαλκάνια και περιοχές της Σκανιδαβίας" (συγνώμη, αυτό που καλλάει τώρα. Το άρθρο κάποιες στιγμές δεν ακολουθεί ούτε τη δική του λογική, όταν, για παράδειγμα, αναφέρει ότι το πολυφωνικό τραγούδι αφομοίωσε νέα χαρακτηριστικά από τη βυζαντινή μουσική για να αναφέρει ως επεξήγηση αμέσως μετά ότι το ισοκράτημα ως κοινό δομικό χαρακτηριστικό των δύο μουσικών εκφράσεων δεν υπήρχε στην πρωτογενή αυθεντική μορφή της εκκλησιαστικής βυζαντινής μουσικής η οποία ήταν μονοφωνική. Μα τότε, ποιος επηρέασε ποιον; Κάπου πιο κάτω το άρθρο ανακαλύπτει ότι ο παρτής και ο κλώστης προσπαθούν να μιμηθούν την πολυφωνική ερμηνεία της γκάιντας που δεν απαντάται συχνά στην ηπειρώτικη μουσική παράδοση. Μα αφού οι ρίζες της πολυφωνίας ανάγονται στους αρχαίους Σέλλους (με το συμπάθειο), πως η συγγραφέας κατάφερε να διακριβώσει τη συγκριτική παλαιότητα γκάιντας και πολυφωνικού για να αποδώσει σχέσεις επιρροής μεταξύ τους; Ίσως και εδώ η απάντηση να είναι στην πεδιάδα της Δωδώνης (στο μαντείο ίσως... Δεν θα σταθούμε πιο αναλυτικά, σε παρατηρήσεις για την ακρίβεια των μουσικολογικών σχολίων τα οποία κάποιες στιγμές χαρακτηριστικά παραπλανούν - πχ η λαλιά που αναφέρεται ότι τραγουδά ότι και ο γυριστής μια οκτάβα ψηλότερα δεν τραγουδά ότι ο γυριστής αλλά εβδόμες πάνω από την τονική του τραγουδιού). Ούτε θέλουμε να αναφερθούμε σε άλλες κοινοτοπίες που αναπράγονται από το άρθρο και που βασανίζουν πλήθος ανάλογων προσεγγίσεων - πχ τα στερεότυπα περί κορυφαίων που είναι τάχα οι παρτήδες και που δεν είναι μάλιστα απλά κορυφαίοι αλλά "αρχηγοί" και δίνουν "κατευθυντήριες γραμμές στα μέλη της ομάδας". Το μόνο που θα θέλαμε να προτρέψουμε την άγνωστή μας Κέλλυ (η αρθρογράφος) είναι να ζήσει από λίγο κοντύτερα το θέμα της γιατί καλές οι πληροφορίες που αποκομίζει από τη βιβλιογραφία αλλά όταν περιορίζεσαι σε αυτές δίχως ιδία άποψη εύκολα παρασύρεσαι σε κοινοτυπίες άστοχες και λάθος γενικεύσεις. Έτσι εύκολα οι Σελλοί μετονομάζονται, έτσι εύκολα το φωτογραφικό υλικό του άρθρου σου είναι ένας χορευτικός όμιλος από τη Δερόπολη που πέρα από τη συνάφεια καταγωγής δεν έχει κάποια σχέση με το πολυφωνικό τραγούδι- όσο ωραίες και νάναι οι φορεσιές και οι κοπέλες. Έτσι εύκολα η παρουσίαση της δισκογραφίας, πέρα από ελλιπέστατη, δείχνει ότι η μόνη της γνώση περιορίζεται στο εξώφυλλο των δίσκων και μάλιστα στην κακή κατανόηση των αναγραφομένων σε αυτά (ο δίσκος "ΤΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ" μετονομάζεται σε "ΑΠΟ ΤΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΠΩΓΩΝΙΟΥ" γιατί ο υπότιτλος κατανοείται ως τίτλος). Είμαστε σίγουροι ότι δεν άνοιξε το συγκεκριμένο δίσκο - θα έβλεπε ότι εκεί έχει συνεργαστεί ο Λάμπρος Λιάβας και όχι στις ακαθόριστες "σημαντικές δισκογραφικές δουλειές με ηπειρώτικα πολυφωνικά" που αναφέρονται επιπρόσθετα στην προαναφερόμενη έκδοση. Έτσι εύκολα, άγνωστή μας Κέλλυ, συσχετίζεις τη διττή ονομασία παρτής ή σηκωτής με την "παροιμιώδη φράση "τον πήρε και τον σήκωσε"". Ετσι εύκολα, μεταξύ μας, σε παίρνει και σε σηκώνει....

Δυστυχώς διάβασα το άρθρο Admin και συμφωνώ μαζί σου.
Και δεν είναι μόνον τα λάθη που έχει το κείμενο, είναι και η φτώχεια και των πηγών και της δισκογραφίας που παρατίθεται.
Και είναι κρίμα που ένα περιοδικό σαν το ΔΙΦΩΝΟ φιλοξενεί προχειροδουλειές.

Τέτοια περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας αναγκαστικά έχουν ποικίλη ύλη και όταν ασχολούνται με ειδικά θέματα δεν πρέπει να τα κρίνουμε σαν επιστημονικά περιοδικά. Να μην έχουμε τις ίδιες απαιτήσεις δηλαδή. Καλά έκανε και επιτέλους έγραψε κάτι για το πολυφωνικό αλλά, επειδή το άρθρο το διάβασα και διάβασα και άλλα για τα πολυφωνικά οπου τα βρω, ο άπειρος έχει δίκιο. Και γράφει και για την "ελλιπέστατη παρουσίαση της δισκογραφίας". Ενημερωτικά πάντως ένα νέο περιοδικό βγαίνει σε λίγο καιρό και διαδίδεται ότι αυτό που θέλει να κάνει είναι ένα δίφωνο για την παράδοση. Δεν ξέρω πόσο καλό θα είναι αλλά και πόσο καλό είναι γενικά να έχεις τέτοιο στόχο σε τέτοιο χώρο. Το να βγαίνουν περιοδικά είναι καλό, το να θέλουν πριν βγουν να μοιάσουν με κάποια άλλα δεν είναι σίγουρα καλό. Οι προσπάθειες αντιγραφής δεν νομίζω ότι έχουν ποτέ πετύχει

Αν κατάλαβα σωστά σε ποια εκδοτική προσπάθεια αναφέρεσαι ας αναμείνουμε το πρώτο τεύχος της για να μπορέσουμε να σχηματίσουμε άποψη και, πολύ περισσότερο, κρίση. Αν μη τι άλλο πρόκειται για προσπάθεια ανθρώπων που δεν ανακάλυψαν ξαφνικά την παράδοση, σύμφωνα με το hobby πολλών σήμερα (ακόμη και illustration σκυλάδικα κατέφυγαν σε παραδοσιακούς μουσικούς για να ανεβάσουν το τζίρο τους και κάποιοι ανταποκρίθηκαν - "τα άτιμα τα τάλαρα"). Πρόκειται για ανθρώπους που δεν είναι κομήτες στο θέμα που επαγγέλονται κι αυτό μειώνει την όποια καχυποψία γεννούν τέτοιες φράσεις όπως αυτή που ανέφερες - η οποία μπορεί απλά να είναι μια άτυχη στιγμή. Μόλις μάθουμε περισσότερα για το υπό έκδοση πρώτο τεύχος θα τα κοινοποιήσουμε αμέσως. Αυτά που ήδη ξέρουμε (τίτλο, συνεργάτες, ύλη) δεσμευόμαστε ηθικά να μην τα κοινοποιήσουμε ακόμη.

Νέο τεύχος για το δίφωνο, νέο άρθρο της γνωστής αρθρογράφου, νέα ευκαιρία για ψυχαγωγία χρονιάρες μέρες. Ακούσατε εισαγωγή
"Όπως λένε και οι ίδιοι οι οργανοπαίκτες τα ηπειρώτικα πανηγύρια έχουν ανεβάσει τον πήχυ ψηλα. Διαρκούν τόσες ώρες και το κοινό είναι τόσο απαιτητικό στην ποιότητα του κλαρίνου και του σαντουριού που ακόμη και διάσημοι μουσικοί εξομολογούνται ότι όταν γερνούν αποφεύγουν να παίζουν στα πανηγύρια του τόπου τους γιατί είναι πολύ κουραστικά" Καλά διαβάσατε άσχετοι! κλαρίνα και σαντούρια, ναι, σαντούρια! κυρια Κέλλυ, αγαπητο δίφωνο, ηπειρώτικα πανηγύρια- you know? Ας μείνουμε εδώ γιατί αν πάμε στην παρουσίαση των χορών της Ηπείρου που είναι το θέμα του άρθρου θα, άστο καλύτερα...