το πολυφωνικό τραγούδι A TENORE (Σαρδηνία)

Και πάλι από το διαδικτυακό τόπο της UNESCO http://unescohat.wordpress.com/2007/2/

Tο πολυφωνικό τραγούδι A Tenore

Το τραγούδι A Tenore προέρχεται από τον ποιμενικό πολιτισμό της Σαρδηνίας και πρόκειται για μια ειδική μορφή λαρυγγόφωνου πολυφωνικού τραγουδιού για τέσσερις φωνές – bassu, contra, boche και mesu boche - που εκτελείται από ομάδα τεσσάρων ανδρών. Μία από τις ιδιαιτερότητές της είναι η βαριά και λαρυγγόφωνη χροιά των φωνών κόντρα και μπάσο Οι τραγουδιστές φτιάχνουν κύκλο και ο σολίστας συντονίζει την μελωδία, ένα κείμενο πρόζας ή ένα ποίημα και σε σύντομο χρόνο ακολουθείται από άλλες φωνές που τον συνοδεύουν σαν χορωδία. Οι τραγουδιστές, για να ακούν υπόκωφα τόσο την δική τους φωνή τους όσο και των άλλων και να προσεγγίσουν έτσι την τέλεια αρμονία, κλείνουν με το χέρι τους το ένα αυτί τους.
Η πλειοψηφία των τραγουδιστών ζει στην περιοχή Barbagia, άλλοι στα βόρεια και κεντρικά της Σαρδηνίας (Sardaigne ) και η φωνητική τους τέχνη αποτελεί ακέραιο μέρος της καθημερινής ζωής των τοπικών πληθυσμών. Συχνά, εκτελείται αυθόρμητα μέσα στα su zilleri (τοπικά bars), αλλά επίσης και σε πιο επίσημες περιπτώσεις όπως είναι οι γάμοι, το κούρεμα των προβάτων, οι θρησκευτικές γιορτές και το καρναβάλι Barbaricino.
Η παλαιότερη γραπτή πηγή που μαρτυρά αυτή τη μουσική εκτέλεση είναι το Gosos de sa Figumorisc, που χρονολογείται από τις αρχές του 17ου αιώνα. Το Gosos, είναι πολύ παλιά μορφή του τραγουδιού Tenore , η οποία ακόμη εκτελείται στις μέρες μας σε μερικά χωριά και αναφέρεται εκεί.
Το τραγούδι A Tenore αγκαλιάζει ένα ευρύ ρεπερτόριο που ποικίλει από τη μία περιοχή στην άλλη. Οι μελωδίες οι πιο γνωστές είναι η σερενάτα Boche ‘e notte (« η φωνή της νύχτας») και χορευτικά τραγούδια όπως τα Mutos, Gosos και Ballos. Τα κείμενά τους είναι πολύ παλαιά ή σύγχρονα ποιήματα που αγγίζουν προβλήματα της επικαιρότητας όπως η μετανάστευση, η ανεργία και η πολιτική. Με αυτή την έννοια, τα τραγούδια αυτά μπορούν να θεωρηθούν σαν πολιτιστικές εκφράσεις ταυτόχρονα παραδοσιακές και σύγχρονες.
Όπως πολλές προφορικές παραδόσεις, το τραγούδι A Tenore είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στις δομικές κοινωνικο – οικονομικές τροποποιήσεις της Σαρδηνίας, όπως η παρακμή του ποιμενικού πολιτισμού και η ανάπτυξη του τουρισμού. Η ποικιλία των μορφών και του ρεπερτορίου αργοσβήνουν. Όλο και περισσότερο τα τραγούδια ερμηνεύονται στη σκηνή μπροστά από ένα κοινό τουριστών, κάτι που βλάπτει πολύ την ερμηνεία αυτής της μουσικής . Επιπλέον πολλοί από τους νέους εγκαταλείπουν τις αγροτικές περιοχές καθιστώντας όλο και πιο δύσκολη την μετάδοση των τραγουδιών A Tenore μέσα στα χωριά.

και για όποιον δεν κατάλαβε, οι αναδημοσιεύσεις προέρχονται από κείμενα της UNESCO, η οποία σε διαγωνισμό για την παγκόσμια άυλη πολιτιστική κληρονομιά το 2003 αναγνώρισε διάφορα είδη λαϊκής πολυφωνίας από διάφορες χώρες, προσφέροντας μέτρα διάσωσης και προβολής σε εποχές που απειλούνται με εξαφάνιση. Η Ελλάδα τότε δεν είχε καν υποβάλει πρόταση και όταν απευθυνθήκαμε στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών όπως και στον ίδιο τον εκπρόσπωπο της Ελλάδας στην UNESCO ούτε κάν ήξεραν το θέμα! Αργότερα φθάσαμε σε επερώτηση στη Βουλή. Η απάντηση του μόλις ΥΠΠΟ Βουλγαράκη ήταν ναι μεν αλλά θα δούμε και βλέπουμε... Και ότι το Υπουργίου Πολιτισμού στηρίζει το ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ. Από τότε ο θεσμός αγνοείται παντελώς από τις ετήσιες επιχορηγήσεις του ΥΠΠΟ...

http://www.myspace.com/tenoresdebitti να μια σελίδα στο MySpace ενός πολυφωνικού συγκροτήματος από τη Σαρδηνία που συναντήθηκε με τη σελίδα μας και είμαστε ήδη σε επαφή για αμοιβαίες μετακλήσεις. ακούστε εκεί δείγματα της ιδιαίτερης πολυφωνίας της Σαρδηνίας...