νανουρίσματα και παιδικά τραγούδια

ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ


Κάμε νανάκια
χρυσό μου παιδί
λέγει η μανούλα σου
και τραγουδεί.

Κλείσ’ τα ματάκια σου
τ’ αγγελικά
και όνειρα βλέπε
χρυσά και γλυκά.

Νάνι νάνι το παιδί
όσο ν’ αποκοιμηθεί
όσο να ‘ρθει η μάνα του
να του φέρει κάτι τι
να του φέρει κάτι τι
λουκουμάκια στο χαρτί.

Νάνι νάνι το παιδί
όσο ν’ αποκοιμηθεί
όσο να ‘ρθει η μάνα του
να του φέρει πέντε αυγά
πέντε αυγά πέντε πουλιά
και μια κλώσο-, κλωσαριά.

Νάνι νάνι το παιδί
όσο ν’ αποκοιμηθεί
όσο να ‘ρθει η μάνα του
να του φέρει λούλουδα
λούλουδα τριαντάφυλλα
και μοσχογαρούφαλα

Νάνι νάνι το παιδί
όσο ν’ αποκοιμηθεί
όσο να ‘ρθει η μάνα του
έλα ύπνε από την πόλη
κι αποκοίμησε τ αγόρι
έλα ύπνε από πλανά
κι αποκοίμησ’ τα παιδιά.

...λουκουμάκια στο χαρτί και μοσχογαρούφαλλα σε τούτο το νανούρισμα από τη συλλογή των ΦΩΤΙΟΥ/ΛΥΤΗ "ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ"

ΕΙΠΑΜΕ – ΕΙΠΑΜΕ ΨΕΜΑΤΑ


Είπαμε ψέματα πολλά, ας πούμε και μια αλήθεια, τραλαλαλαλα
τον ψύλλο τον εφορτώσαμε εννιά κιλά ρεβίθια, τραλαλαλαλα
και μες στα μεσοσάμαρα σαράντα κολοκύθια, τραλαλαλαλα.
Τα κολοκύθια είχαν νερό και το νερό βατράχια, τραλαλαλαλα
και τα βατράχια λάλαγαν κι ο ψύλλος επετάχκε, τραλαλαλαλα.
Τον ψύλλο καλιγώσανε στη μέση στο παζάρι, τραλαλαλαλα
πέντ’ έξι τον κρατούσανε κι αυτός χοροπηδούσε, τραλαλαλαλα.
Κι απ’ τα χοροπηδήματα, ταράχτηκε το παζάρι, τραλαλαλαλα.
Γκαβός βελόνι γύρευε μέσα στον αχυρώνα, τραλαλαλαλα.
κι ένας κουφός του έλεγε, αυτού κάπου βροντάει, τραλαλαλαλα.


Ένα ...τραλαλαλαλα παιδικό τραγουδάκι από τη συλλογή του δάσκαλου ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ "ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΧΟΡΟΙ"... "ΑΠΕΙΡΟΣ", ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ.

ΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΑΡΙΘΜΗΣΗ


Ας το πούμε ένα, έν’ είν’ τάηδόνι κι άλλο το μπιρμπίλι,
Πόρεται τον Απρίλη, κι όλον τον Μάη λαλεί, λαλει και κυρλαλεί.
Είπαμαν το ένα, ας το πούμε δύο, δυο πέρδικες γραμμένες,
Γραμμένες πλουμισμένες και στον άμμο ξαπλωμένες,
Λούζονταν χτενίζουνταν, στο γυαλί γυαλίζουνταν...
Έν’ είν’ τάηδόνι κι άλλο το μπιρμπίλι κ.λ.
Είπαμαν το τρίγια, ας το πούμε τρίγια, τρίγια πόδια η πυροστιά,
Δυό πέρδικες γραμμένες κ.λ., έν’ είν’ ταηδόνι κ.λ.
Είπαμαν το τέσσερα, ας το πούμε τέσσερα, τέσσερα βυζιά η γελάδα,
Τρίγια πόδια η πυροστιά, δυο πέρδικες γραμμένες κ.λ.
Είπαμαν το τέσσερα, ας το πούμε πέντε, πέντε δάχτυλα το χέρι,
Τέσσερα βυζιά η γελάδα κ.λ.
Είπαμαν το πέντε, ας το πούμε έξι, έξι άστρα σέρν’ η Πούλια,
Πέντε δάχτυλα το χέρι, τέσσερα βυζιά η γελάδα κ.λ.
Είπαμαν το έξι, ας το πούμε εφτά, εφταπάρθενος χορός,
Έξι άστρα σέρν’ η Πούλια κ.λ.


το γνωστό παιδικό τραγούδι της διδασκαλίας της αριθμητικής που υπάρχει και στο portal του πολυφωνικού forum στην παραλλαγή του που υπάρχει στη συλλογή του ΡΕΜΠΕΛΗ "ΚΟΝΙΤΣΙΩΤΙΚΑ".

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΤΟ ΚΑΛΟ


Το παιδί μου το καλό
Όλ’ το λεν τερί χλωρό.
Μυγδαλιά είν’ η μάνα του,
Πέυκος ο πατέρας του.
Κυπαρίσσι φουντωτό
Είναι τ’ αδερφάκι του.
Κι όποιος δε μου τ’ αγαπεί,
Πέντε μέρες να αρρωστεί.
Στις εφτά και στις οχτώ
Και στις δεκατέσσερις
Να το πάνουν τέσσερις.

νανούρισμα από τα "ΚΟΝΙΤΣΙΩΤΙΚΑ" του ΡΕΜΠΕΛΗ. ένα νανούρισμα που καταλήγει σε ...κατάρα! για όσους δεν αγαπάνε το παιδί...

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΝΕΑΝΙΔΩΝ (Εμπάτε, τσιούπρες ‘ς το χορό)

Εμπάτε, τσιούπρες ‘ς το χορό
τώρα που έχετε καιρό,
γιατί ταχιά παντρεύεστε
σπιτονοικοκυρεύεστε·
θα σας μποδάνε τα παιδιά
να πάτε ‘ς άλλη γειτονιά.
- Μεις τα παιδιά τα δέρνουμε,
μαζί μας δεν τα παίρνουμε
- Δεν θα σας δίνουνε καιρό
ο φόρος και το μαγειρειό.
- Φωτι’ ας το κάψει το ψωμί,
και τσίκν’ ας πιάσει το φαγί.
- Το γνέσιμο θα σας μποδάει,
το γύφασμα θα σας κρατάει.
- Μούντσες ας έχουν και τα δυο,
η ρόκα με τον αργαλειό.
- Στο σπίτ’ ο άντρας θα σας κλει
και θε να παίζει το ραβδί.
- Δυο άκρες θάχει το ραβδί,
και θάχουμε κι άλλο κλειδί.


παιδικό τραγούδι; σατιρικό; επιλέξαμε να το κατατάξουμε σε τούτη την κατηγορία. προέρχεται από τα Κούρεντα Ιωαννίνων και περιέχεται στη συλλογή του ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ" που φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την πρώτη του έκδοση.

Η ΓΑΪΝΤΑ (Διπλή)


Πέντε παλικάρια κι έξι κοριτσάκια
βρήκαν κι ένα γέρο για να τα μοιράσει.
Για να τα μοιράσει και να τα λαχνίσει
και να τα λαχνίσει τα έξι κοριτσάκια.
Λαχνίζουν, ξελαχνίζουν, παίρνουν από ένα
(ν) η καλή κοπέλα (ν), έπεσε στο γέρο.
Την τραβά στον ίσκιο, για να τον ψειρίσει
και να τον χτενίσει, να τον ξεκουκουδιάσει
Ποκοιμήθηκε ο γέρος, τόφυγ’ η κοπέλα.
Ξυπνάει (ο) γέρος και τραβάει τα γένια.
Και στρίβει τα μουστάκια.
Κλαίει, κλαίει ο (ν)γέρος: - Ποιος θα μου την φέρει;
Ποιος θα μου την φέρει εμένα την κοπέλα;
Ένα παλικάρι τον ρωτάει το γέρο:
- Τ’ έχεις, μωρέ γέρο, και τραβάς τα γένια;
Και στρίβεις τα μουστάκια;
- Τι να σου πω, παιδί μου, που να ‘χεις την ευχή μου,
μόφυγ’ η κοπέλα και τραβώ τα γένια
και στρίβω τα μουστάκια.
- Τσώπα, τσώπα γέρο, (ν)εγώ θα σου τη φέρω.
Κι αν θα σου τη φέρω, το τι θα να μου δώκεις;
- Φέρτη μου, παιδί μου, που να ‘χεις την ευχή μου,
του θεού, και τη δική μου.


παιδικό; ίσως... το τραγούδι αυτό το βρήκαμε στη συλλογή του ΥΦΑΝΤΗ "ΠΩΓΩΝΙΣΙΟΣ ΓΑΜΟΣ", μια από τις συλλογές που μεταγράφηκαν ψηφιακά στην ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της "ΑΠΕΙΡΟΥ". ο τίτλος προφανώς αναφέρεται στο ρυθμό του τραγουδιού (διπλή γκάιντα), σκοπός που παλιότερα απαντούσε συχνότερα κι ίσως στα βάθη του χρόνου να μαρτυρά την αλλοτινή παρουσία της γκάιντας στην Ήπειρο

ΕΙΣ ΠΕΡΠΕΡΟΥΝΑ, Η ΕΠΙΚΛΗΣΙΣ ΕΙΣ ΒΡΟΧΗΝ


Περπερούνα περπατεί,
περπατεί καμαρωτή,
και τον Θιον παρακαλεί
για να στείλει μια βροχή,
μια βροχή καλή βροχή,
για ν’ ανθίσουν τα λιβάδια,
να φυτρώσουν τα σιτάρια,
να μεθύσουν τ’ αμπελάκια
να καρπίσουν σταφυλάκια·
μπάρες, μπάρες τα νερά
‘ς τα χωράφια τα ξερά,
καθ’ αστάχυ ένα ταγάρι
κάθε κλήμα ένα πιθάρι·
εις τους κάμπους μας χαρές,
οι βραγιές τους νοτερές,
τα κρασιά μας σαν νερό,
τα γεννήματα σωρό,
για να χαίροντ’ οι φτωχοί
βάνοντας τα ‘ς το σακί,
να βογκάει ο μυλωνάς
και να σκάζει ο αλευράς.

το εθιμικό τραγούδι της περπερούνας που απαντά σε παραλλαγές ευρύτερα στη μουσική μας παράδοση στη συλλογή του ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ. "ΑΠΕΙΡΟΣ", ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ